abolitio -onis f.: abolición, supresión (a. facti, amnistía).
abolla -ae f.: capa [esp. de soldado].
abominabilis -e: abominable.
abominandus -a -um: abominable.
abominatio -onis f.: abominación, cosa abominable.
abominor -aris -ari abominatus sum dep. 1 tr.: abominar, rechazar con sus votos (quod abominor!, ¡lo que más odio!); rechazar con horror, execrar.
Aborigines -um m. pl.: aborígenes [primeros habitantes de un pais] || antiguos habitantes de Italia.
aborior -iris -iri -ortus sum dep. 4 intr.: morir, perecer, extinguirse.
aboriscor dep. 3 intr., v. aborior.
abortio -onis f., v. abortus.
abortivus -a -um: nacido antes de tiempo; que hace abortar.
abortus -a -um, part. perf. de aborior
abortus -us m.: aborto.
abra -ae f.: criada, sirvienta.
abrado -rasi -rasum 3 tr. : raer, afeitar; hurtar.
Abraham indecl. o Abrahamus -i, y Abraha -ae m.: Abraham.
Abramida -ae m.: descendiente de Abraham.
abrenuntiatio -onis f.: renuncia.
abrenuntio -as -are -avi -atum 1 tr. : [alicui] renunciar [al mundo, al demonio].
abripio -is -ere -ripui -reptum 3 (ab, rapio) tr.: arrancar, arrebatar, arrastrar (abripere se, escaparse).
abrodo -rosi -rosum 3 tr.: roer, destruir royendo.
abrogatio -onis f.: abrogación; anulación [de una ley].
abrogo -as -are -avi -atum 1 tr.: abrogar, anular (legem) || quitar (imperium alicui, a uno el mando; fidem alicui o alicui rei a., perder la confianza en uno o en algo).
abrotonum -i n. o -us -i m.: abrótano.
abrumpo -is -ere -rupi -ruptum 3 tr.: separar rompiendo; desgarrar, rasgar, desgajar || interrumpir violentamente (sermonem, una conversación; vitam, la existencia; fidem a., faltar a la palabra).
abruptio -onis f.: ruptura || divorcio.
abruptum -i n. [esp. pl.]: precipicio, abismo (per abrupta, por caminos escarpados)
abs prep. v. a 3.
abruptus -a -um, part. perf. de abrumpo || adj.: abrupto, escarpado, cortado a pico; [de estilo] cortado, tajante; [de carácter] intratable, brusco.
abscedo -is -ere -essi -cessum 3 intr.: irse, alejarse [con ab, ex o de]; retirarse, desaparecer (legiones abscessere, las legiones se retiraron; metus abscessit, desapareció el miedo) || abandonar (ab obsidione, el asedio); renunciar (civilibus muneribus, a los cargos civiles).
abscessio -onis f. o -sus -us m.: retirada, partida; ausencia.
abscessus -us m.: alejamiento || [medicina] absceso.
1 abscidi, perf. de abscido.
2 abscidi, perf. de abscindo.
abscido -is -ere -cidi -cisum 3 (abs, caedo) tr.: cortar; dividir (exercitum in duas partes) || quitar (alicuius spem, a uno la esperanza; aquam a., cortar el agua).
abscindo -is -ere -scidi -scissum 3 (ab, scindo) tr.: desgarrar; separar violentamente, arrancar (abscissa comas, arrancándose los cabellos); suprimir || abrir (venas).
abscissus -a -um, part. perf. de abscindo.
abscisus -a -um, part. perf. de abscido || adj.: abrupto, escarpado; [de carácter] intratable, inaccesible; [de estilo] cortado, truncado, incoherente.
abscondite: a escondidas || obscuramente; profundamente
absconditio -onis f. : acción de esconderse.
absconditor -oris m.: el que esconde.
absconditus -a -um, part. perf. de abscondo || adj.: oculto, invisible; secreto, misterioso.
abscondo -is -ere -condi[di] -conditum [o -consum] 3 tr. : esconder, ocultar || perder de vista (aerias Phaeacum abscondimus arces, perdimos de vista las altas ciudadelas de los feacios; pueritiam a., dejar atrás la niñez) || pas.: ponerse [los astros]
absconsio -onis f.: ocultación, acción de ocultar.
absens -ntis, part. pres. de absum || adj.: ausente (me absente, durante mi ausencia).
absentia -ae f.: ausencia.
absento -as -are -avi -atum 1 tr.: alejar || intr.: estar ausente.
absilio — — 4 (ab, salio) intr.: saltar de.
absimilis -e: desemejante (non absimilis Tiberio principi fuit, se parecía al emperador T.).
absinthium -ii n.: ajenjo.
absis -idis f.: arco, bóveda, ábside, coro || órbita [de un planeta].
absisto -is -ere -stiti — 3 intr.: apartarse, alejarse (vestigiis hostis a., perder el rastro del enemigo) || cesar de, renunciar a, abandonar (incepto, una empresa) || cesar, pararse (absistamus, ¡basta ya!).
absolute: cumplidamente, a la perfección || en general.
absolutio -onis f.: remisión, absolución (maiestatis, del delito de lesa majestad) || perfección, entero cumplimiento || [en retórica] exactitud || (defunctorum), responso.
absolutorius -a -um: absolutorio.
absolutus -a -um, part. perf. de absoIvo || adj.: acabado, completo, perfecto || absoluto, preciso.
absolvo -is -ere -solvi -solutum 3 tr.: soltar, desatar; libertar, dejar libre (aliquem cura a., librar a uno de un cuidado) || absolver (crimine, de una acusación; de praevaricatione, de una acusación de prevaricación; maiestatis, de una acusación de lesa majestad) || acabar, terminar (paucis verum absolvam, diré toda la verdad en pocas palabras).
absonus -a -um: disonante, discordante; disconforme, incompatible (alicui rei o ab aliqua re).
absorbeo -es -ere -bui [o -psi] [-ptum] 2 tr.: absorber, acaparar; tragar, engullir.
absp..., v. asp...
absque prep. de abl.: sin; excepto, salvo; [con abl. y esset o foret] si no fuera por (absque te esset, hodie non viverem, si no fuera por ti, hoy no estarla yo vivo).
abstemius -a -um: abstemio, sobrio: que se abstiene de [con gen.].
abstentio -onis f.: abstención, supresión.
abstentus -a -um, part. perf. de abstineo.
abstergeo -tersi -tersum 2 tr.: enjugar, secar [las lágrimas, la sangre]; limpiar [el polvo]; hacer desaparecer; ahuyentar [el dolor, la pena].
absterreo -es -ere -ui -itum 2 tr.: alejar por el temor, ahuyentar (hostem, al enemigo); desviar, apartar (vitiis, de los vicios; bello, de la guerra; homines a pecuniis capiendis a., infundir a los hombres temor de tomar el dinero ajeno).
abstersi, perf de abstergeo.
abstersus -a -um, part. perf. de abstergeo.
abstinens -entis, part. pres. de abstineo || adj.: que se abstiene, moderado, parco; desinteresado (pecuniae a., indiferente al dinero, abstinentissimus alieni, respetuosísimo con lo ajeno).
abstinenter: con desinterés.
abstinentia -ae f.: acción de abstenerse (alicuius rei); templanza; desinterés, integridad; ayuno, continencia (vitam abstinentis finire, dejarse morir de hambre),
abstineo -es -ere -tinui -tentum 2 (abs, teneo) tr.: mantener lejos o alejado (direptione militem, del pillaje al soldado; ab aliqua re manus [ ac.pl.] o manum a., mantener las manos lejos de una cosa [ =no tocarla]; omne ius belli a., no usar de ninguno de los derechos de guerra) || refl.: abstenerse de [con abl. o ab]; mantenerse aparte || intr.: abstenerse (proelio, de combatir; meo nomine, de hablar de mí, de criticarme; a voluptatibus, de placeres; a mulieribus a., perdonar, exceptuar a las mujeres [de la matanza]).
abstiti, perf. de absisto y absto.
absto -as -are -stiti — 1 intr.: estar lejos.
abstraho -is -ere -traxi -tractum 3 tr.: alejar (a rebus gerendis, de la actividad política) || arrancar, sustraer (a sollicitudine, a la inquietud; copias a Lepido, las tropas a L. [ = enemistarlas con él]) || arrastrar (frumento ac commeatu, lejos de los abastecimientos y provisiones; ad bellicas laudes, hacia las glorias militares).
abstrudo -is -ere -trusi -trusum 3 tr.: esconder, disimular, encubrir.
abstrusus -a -um, part. perf. de abstrudo || adj.: oculto; abstruso, difícil; [carácter] impenetrable.
abstuli, perf. de aufero.
absum abes abesse afui [afuturus] lrr. (ab, sum) intr.: estar alejado, distar (non longe a Tolosatium finibus absunt, no distan mucho del país de los tolosates; tantum absum ab ista sententia, tan lejos estoy de tu parecer) || estar ausente || no ayudar (alicui, a uno) estar libre (a culpa, de culpa) || faltar (non multum o haud procul abest quin, falta poco para que; longe abest ut, falta mucho para que) || no ser propio de (abest a persona principis, desdice de una persona eminente) || ser diferente (a natura ferarum a., diferenciarse del modo de ser de las bestias).
absumo -is -ere -sumpsi -sumptum 3 tr. : consumir, gastar (tempus dicendo, el tiempo hablando); dilapidar, agotar; destruir, aniquilar || pas.: morir, perecer.
absurde: de manera disonante; fuera de tiempo y sazón; necia, absurdamente.
absurdus -a -um: disonante, desagradable; absurdo, disparatado; inepto, inútil, inadecuado.
absynthium, v. absinthium.
Absyrtus -i m.: Absirto [hermano de Medea] || [río de Iliria].
abundans -antis, part. pres. de abundo || adj.: [con gen. o abl.J abundante, copioso; rico; prolijo.
abundanter [cp. -ius]: con abundancia; con largueza.
abundantia -ae f.: flujo (sanguinis) || abundancia, plenitud; magnificencia, riqueza; prolijidad.
abundatio -onis f.: desbordamiento.
abunde: abundantemente, en abundancia (a. magnus, muy grande) || suficientemente (tibi a. satis est evitare, te basta y sobra con evitar; a. mihi est..., me doy por satisfecho, me basta); [con gen.] bastante.
abundo -as -are -avi -atum 1 intr.: desbordar || abundar, tener en abundancia, estar abundantemente provisto de [con abl. de cosa] (villa abundat porco, en la granja hay muchos cerdos) || ser rico.
abusio -onis f.; catacresis [retórica], uso impropio [de una palabra] || abuso.
abusque (= usque ab) prep. de abl.: de. desde.
abusus -a -um, part. perf. de abutor.
abusus -us m.: uso completo, consumo.
abutor -eris -abuti abusus sum dep. 3 tr. e intr. [con abl. de cosa]: consumir, agotar, gastar completamente (rem patriam a., destruir la hacienda) || servirse plenamente de; usar || hacer mal uso de || abusar [con abl.] (militum sanguine, de la vida de los soldados).
Abydenus -a -um: de Abidos.
Abydenus -i m.: Leandro [amante de Hero].
Abydus -i o -os -i f. o -um -i n.: Abidos [ciudad de Asia]
abyssus -i f. [raro m.]: aguas profundas || profundidad, cosa secreta || abismo || infierno.
ac, v. atque.
Academia -ae f.: Academia [gimnasio cerca de Atenas, consagrado a Academo, donde Platón enseñaba] || la misma escuela filosófica (vetus, recens academia, la vieja, la nueva academia) || quinta de Cicerón en Túsculo.
academici -orum m.: los académicos [filósofos platónicos].
academicus -a -um: relativo a la Academia.
Academus -i m. : Academo [héroe griego]
acalanthis -idis f.: jilguero.
Acamas -antis m.: Acamante [nombre de varios personajes griegos, esp. de un hijo de Teseo y Fedra].
Acantho: [madre del Sol].
1 acanthus -i m.: acanto [planta cuyas hojas sirven de adorno en arquitectura]
2 acanthus -i f.: acacia [árbol de Egipto, muy aromático, espinoso y siempre verde],
3 Acanthus -i m.: Acanto [ciudad de Macedonia] || [isla en la Propóntidal.
Acarnan -anis [ac. sing.-ana, pl -anas] o -rnanus o -icus -a -um: de Acarnania.
Acarnania -ae f.: Acarnania [región del Eplro]
Acastus -i m.: Acasto [un hijo de Pelias, rey de Magnesia].
Acbarus -i m.: [nombre de un rey árabe]
Acca -ae f.: Aca [compañera de Camila] || Acca Laurenti[n]a [mujer que crió a Rómulo y Remo].